Şeyh sait konusunun Atatürk ve Cumhuriyet üzerinden tekrar dillendirilerek milletimizin yalnış yönlendirildiğini basından takip etmekteyiz. Tekrar etmekte fayda var Şeyh sait olayı kısaca şöyle gelişmiştir.
Cumhuriyetin ilanı sonrası Atatürk ve ittihat ve terakki arasındaki savaş sürerken, Atatürkün toplumu zamanın gerekliliklerine göre aydın, okumuş, hür düşünebilen bireyler olarak yetiştirme gayret ve teşebbüsleri gerek açıktan gerekse gizli olarak engellenmiş. Yapmış olduğu her inkılap, amacına ulaşamadan inönü ve ekibinin derin çalışmaları sonucu baltalanmıştır.
Saltanat kaldırılmıasını bile anlayamayacak durumda olan cahil halkımız bugünlerde bile dini hakikatlerden uzak kişilerce rahatlıkla yönlendirilebilmektedirler. Çünkü saltanatı islam dini benimsemez. İslamda yönetim biata yani seçene ve seçilene yani seçime diğer anlamıyla CUMHURİYETE dayanır. Peygamber Efendimiz sonrasında Cumhuriyet uygulanmış halifeler seçimle iş başına gelmişlerdir. Cumhuriyet yeryüzünde ki en güzel ve ideal yönetim seklidir.
Halifelik kaldırılmış çünkü yer yüzünde gerçek manada 4 halife harici halife gelmemiş. Bu halifelik sistemide muaviye zamanında saltanata dönüştürülmüştür. Sonradan adı geçen kişileri halife olarak adlandırmak ne derece doğrudur düşünülmelidir?
Kılık kıyafet-eğitim ve diğer inkılaplarla beraber Atatürkün önderlik ettiği aydınlanma yolu nasıl olduda Anadolu halkı tarafından dinsizlik olarak algılandı? asıl sorgulanması gerekensoru budur. Bildiklerimiz inönü ve ekibinin Atatürk inkılaplarını baskı aracı olarak kullanıp dine karşı savaş açmaları neticesi inkılapların yanlış anlaşıldığı yönündedir. Çünkü düşünün ki Allah din diyemiyen, zorla şapka taktırılan, Kuran eğitimi yasaklanan bir zihniyete karşı saf dindarlık hissiyatıyla tepki gösterenlerin içinde bulundukları ruh halini çok iyi araştırılıp analiz edilmesinin doğru olacağı kanaatindeyiz. Bugün bile 85 küsür yıllık Cumhuriyetimizde baş örtüsü sorun olarak kalmaya devam edebiliyorsa bunu ülkeye palazlanan Atatürkü etkisizleştiren ve öldüren inönü ve ekibine borçluyuz.
Atatürk inkılaplarının baskı aracı olarak kullanılıp, amacından sarptırılmasına ses çıkaramamış ve hatta ses çıkarmaya gücü yetmemiştir. Bu sitenin kuruluş amacı da Atatürke inönü ve masonik ekibince yapılan işkenceleri gün yüzüne çıkarmak ve yanlış öğretilen tarihimizi bildiklerimiz doğrultusunda doğruyu bilenler anlatana arşivlerimiz açılana kadar halkımıza aktarıp onları aydınlatmaktır..
Tüm bu gelişmeler özellikle ülkemizin doğusunda dini hassasiyetleri yüksek vatandaşlarımız tarafından farklı algılanıyor yapılanların dine karşı bir harekat olduğu düşünülüyordu. Şeyh sait isyanı bu anlamda tamamen dini hassasiyetlerden doğmuş bir başkaldırıdır. Bazılarının öngördüğü gibi bu isyanın kürtlükle yada musul meselesiyle yakından uzaktan ilişkisi yoktur.
İlk kıvılcımlarını daha 1924 yılı içerisinde hilafetin kaldırılmasıyla belli eden kıpırdanmalar üzerine Terakkiperver Fırkasının kurulması ve tüzüklerinde dine saygılıdır ifadesinin yer alması mecliste inönü ve yandaşlarını memnun etmemişti. Onlar kendi iç dünyalarında devrimleri farklı yorumluyorlar buna karşı çıkabilecek herkese hasmane bir tutum takınarak sertlikle sindirilmesi fikrini savunuyorlardı. Ülkeye yavaş yavaş hakim olan huzursuzluk hissediliyor olası bir başkaldırı her an bekleniyordu.
Sertlik yanlısı olmayan inkılapların zamana yayılarak benimsenmesinden yana olan ılımlı lider Atatürk bu sebeble İsmet İnönünün istifa etmesini ve yerine daha ılımlı olan Fethi Okyarın başbakan olmasını istedi. 21 kasım 1924 de Atatürkün isteği üzerine inönü istifa eder, yerine Fethi okyar başbakan olur. Yaklaşık 3 ay sonra 10-15 şubat 1925 te Şeyh sait ayaklanması başgösterecek, diğer taraftan Fethi Bey Hükümeti’nde bazı bakanlar, hükümetin isyânla ilgili yeterince tedbir almadığını söyleyerek istifa edeceklerdir. Yani mecliste ismet inönüye biat etmiş milletvekilleri fethi okyarı düşürmek ve olayın ılımlı olarak çözümlenmesini önlemek için Atatürke ve okyara resmen komplo düzenleyeceklerdi. Günümüzdede kürt sorunu adıyla anılan sorunun çözümünü aynı ittihat ve terakki merkezli zihniyette sahip inönü ve ekibince yapıldığı gibi sertlikle olağanüstü hal ilanı ile çözmek istenmiyor mu? Halbuki bu pkk dan farklı bir şey olan kürt vatandaşlarımıza daha az özgürlük ve demokrasi daha çok baskı ve zulüm iken. işte zihniyet halen aynıdır.. Aynı o yıllardaki gibi bu gün bile açılım istemeyenler partiden istifa etmiyor mu oyun aynı oyun…
Bu olay bize İsmet inönünün mecliste nasıl bir etkinliğe sahip olduğunun bariz örneklerinden biridir. Atatürke rağmen hakim olduğu mecliste perde arkası oyunlarıyla fethi okyar hükümetini etkisizleştiren inönü ve ekibi sahip oldukları imtiyazları kaybetmemek için her türlü film ve fırıldağı çevirmeye hazırdır. Bugün bile elde ettikleri imtiyazları kaybetmek istemeyenler, pkk ile işbirliği yapmıyormu? Doğuda savaşın sürmesini isteyenlerin tek amacıının ülkede hakim güç kalmak silah, uyuşturucu ve her türlü rantı yemek olduğunu biliyoruz ve bunun devamı içinde sert önlemlerden bahsedebiliyor pkk nın bitmesini de istemiyorlar..
Komplonun devamı da şöyledir.. Yine Cumhuriyet Halk Fırkası’nda ve Meclis’te, Fethi Bey Hükümeti eleştirilmeye başlanır. İstedikleri bölgede sıkıyönetim ilanı ve kürtlerin üzerine ordu birliklerini göndermektir. Fethi bey direnir çünkü olayın sebeblerini anlamakta bunun bölge kolluk kuvvetlerince sorumlularının yakalanmasıyla çözülebileceğini bilmektedir. 2 Mart 1925 günü Meclis’e verilen “Cumhuriyetin en uzak tehlikelerden dahi korunmasını ve halkın sükun ve tam bir rahata kavuşmasını, hükümetin kendine düşen görevi yapmada çok daha azimli ve ileri görüşlü olmasını isteyen” önergenin kabul edilmesi üzerine Fethi Bey Hükümeti istifa etmiş ve İsmet Paşa yeniden Başbakanlığa bu sertlik yanlısı milletvekilleri sayesinde getirilmiştir. Perde arkasında olayları idare eden tabiki inönüdür.
Önerge dikkatlice okunacak olursa aslında olayın boyutunu ve inönücü meclisin niyetini kavrayabiliriz. Zaten tarih yorumcuları bize bu olayı allayıp pullayıp bir kürt ayaklanması şeklinde sunmuş, işin içine hiçte alakası olmayan ingilizleri de katarak finali musulda bağlayarak kürt-türk ayrıştırılması harekatının mimarı olmuşlardır. Zaten inönünün kürt politikası da hep bu olmamışmıdır? Kürt vr Türk milliyetçiliklerini oynayarak ayrımı hızlandırmak. Aslında Şeyh Sait isyanı tamamen dini kaygılardan kaynaklanan bir olaydan başka bir şey olmadığı halde inönücü meclis olayın farklı boyutlarda farklı amaçlarına hizmet edebilmesi için her karatmayı yapmışladır.
Bu tercih Atatürkün tercihi değildir. İnönü ve ekibinin meclisteki fırıldakları sonucu Atatürke dayattıkları bir oldu bittidir. Atatürkün fethi okyar haricinde bir başkasını dahi başbakan ataması bu inönücü milletvekillerinin aynı senaryoları tekrarlamalarına engel olamayacaktır. Yine kabinden istifa edecekler ve inönüyü seçtirmeye çalışacaklardır. Atatürk istemediği halde kabul etmek zorunda kalmıştır.
Zaten günümüzde de böyle değilmidir. Milletvekillerinin ortak tutumları bir kararın alınıp alınmamasına etken olmuyormu? Hatta internete düşen son chp baykal olayında birilerinin istemedikleri genel başkanı düşürebilmek için kaset tuzağı kurdukları söylenmiyor mu? Siyaset bazen çirkin yüzünü hiç değiştirmiyor ve bunu da saklayamıyor…
Daha sonra 4 Mart 1925 Takrir-i Sükun (huzur ve güveni sağlama, anarşiyi önleme) Kanunu TBMM de kabul edilir. İstiklal mahkemeleri ve idamlar sonrası tekke ve zaviyelerin kapatılması. Şapka devrimi VE ATATÜRKÜN ÜLKESİNİN HALKININ NABZINI YOKLAYAN BİTMEYEN YURT GEZİLERİ
Gerisini artık siz düşünün ve siz siz olun inönü ve ekibinin uydurma tarih kitaplarına inanmayın..
Celal Bayar (Eski Cumhurbaşkanı):
“Şeyh Said’in 1925’lerde yapmak istediğini, Humeyni [iran islam devriminin lideri]günümüzde yapmaktadır.”(111)
Kazım Karabekir
Şevket Süreyya Aydemir (Tarihçi):“İsyan bir milli hareket, yani Kürtlük, Kürt istiklali gibi sloganlarla değil, ‘dinikurtarmak, şeriatı kurmak’ gibi dumanlı, sınırları belirsiz tahriklerle başladı. İsyanbir hafta gibi kısa bir zaman içinde bazı vilayetlere yayılmakla beraber, daha ziyadebir ‘beyler, şeyhler’ isyanı olarak kaldı. Bu beylerin, şeyhlerin iradelerine bağlıolarak isyana sürüklenen kulların, müritlerin önemli yekunlara varmasına rağmen,bir halk hareketi halini almadı. Kürtlerle meskun bütün bölgelerde, milli bir harekethaline gelmedi. Bu sebeple bazı yazarların kullandığı ifadeye rağmen, Şeyh Saidisyanını, bir Kürt isyanı olarak vasıflandırmak zordur.”(118)
Feridun Kandemir (Yazar):“Şeyh Said’in peşine taktığı adamlarla ayaklanması suretiyle başlayan bu isyan, aslabir ‘Kürt isyanı’ değil, memlekette, bilhassa o devirlerde sık sık görülen mevziiayaklanmalardan biri idi.”(119)
Mahmut Goloğlu (Yazar):“Đslam dininin en bağnaz ve tutucu olanlarını içinde toplamış olan Nakşibenditarikatının en çok etkili olduğu Doğu bölgesinde; hükümetin dinsizliği, milletindinsizliğe götürüldüğü, dinin kaldırılmak istenildiği, dinin yitirilmekte olduğu, bunuönlemek gerektiği gibi söylenti ve propagandalarla devrim tepkilerinin belki de enbüyüğü denebilecek olan ayaklanma başladı.”(120)
Metin Toker (Gazeteci-Yazar):“Şeyh Said, bir Kürt lideri gibi davranmaktan ziyade bir ‘karşı ihtilal’in ilk darbecisigibi hareket ediyordu ve açtığı bayrak, hilafet bayrağıydı, şeriat bayrağıydı.”(121)
Uğur Mumcu (Gazeteci-Yazar):“Şeyh Said ve yargılanan diğer şeyhler, amaçlarının ‘Kürtlük’ olmadığını, ‘dinuğruna kıyam ettiklerini’ söylemişlerdi. Gerçekten de ayaklanmanın kökeninde dinsel duygular yer almaktaydı. Türk-Kürt çelişkisi söz konusu bile değildi. Çelişki,laik devlet ile Nakşibendi tarikatı arasındaydı.”(122)
İlhan Selçuk (Gazeteci-Yazar):
“Şeyh Said ayaklanmasında, cumhuriyetçiler ile şeriatçılar çarpıştılar. Çatışmadaki‘etnik’ renk, olayın toplumbilim açısından özünü saptıramaz. Bilimsel yaklaşım, etnik ayrımın da altını çizmekle birlikte, tarihsel dönüşümün cumhuriyetçi-şeriatçıçelişkisini öne çıkarmak zorundadır.”(123)
İsmail Beşikçi (Yazar):“Doğudaki aşiret reisleri, çok çeşitli görevleri bir arada yürütüyorlardı. Bazı aşiretreisleri sadece aşiret reisi olarak kaldıkları halde, bazıları aşiret reisliği ile birliktedini reisliği, yani şeyhliği de beraber yürütüyorlardı. Bazıları ise, hem aşiret reisi,hem dini reis, hem de milli liderlik fonksiyonlarını benimsemişlerdi.. Şeyh Sait,böyle bir liderdir. Şeyh Sait, Palu ve Hınıs’taki çeşitli medreselerin kurucusu, yaniPalevi Tarikatı’nın da başı olduğu gibi, çevredeki aşiretlerin de reisidir. Bu üçfonksiyonun onda birleşmesi kendisini çok güçlü kılmış ve merkezle meydana gelenen büyük çatışmanın liderliğini yapmıştır. Fakat şurası muhakkak ki, Şeyh Saithareketinin ulusal bir niteliği yoktur.. Şeyh Sait isyanı merkezin yetkilerine karşıyapılan ilk büyük çıkış olmuştur. Bu isyanda tamamen dini sloganlar kullanılmış vehareket tamamen irticai mahiyette bir hareket olmuştur. Bu hareketin geniş kapsamlıoluşunun en önemli sebebi, isyanın lideri olan Şeyh Sait’in yukarda söz konusuettiğimiz fonksiyonlara (aşiret liderliği ve tarikat liderliği) sahip olmasıdır.”(124)
Hikmet Kıvılcımlı (Sosyalist lider):
“Şeyh Said isyanı gerek milli, gerekse milletlerarası mikyasta irticai idi.”(125).
İlhan Murad Bardakçı
Arnold J.Toynbee:“Şeyh Said 13 Şubat’ta isyan bayrağını açmış ve birkaç hafta içinde ayaklanmayıgeniş bir bölgeye yaymıştı. Isyancıların programlarının başlıca maddeleri, MustafaKemal Paşa’nın laik hükümetinin kaldırdığı şeriatı geri getirmek ve Sultan Hamid’inoğullarından Selim Efendi’yi Sultan ve Halife ilan etmekti.”(131)
Lord Kinross:“Piran’da başlayan ve Doğu illerine yayılan isyanın elebaşısı Şeyh Sait adında Hınıslı bir aşiret başkanı idi. O bölgedeki Nakşibendi dervişlerinin de başı olan ŞeyhSaid, aşiretini, halifeliğin kaldırılmasına ve Kemalist hükümetin ‘kafirce’ siyasetinekarşı ayaklanmaya çağırdı. 13 Şubat 1925’te, birkaç haftalık sürekli birpropagandadan sonra ‘Allah’ın emriyle’ isyan ilan etti. Yeşil Müslüman sancağıaltındaki kuvvetleri, şeriatı geri getirmek amacıyla, bölgeye yayılarak hükümetbinalarını ele geçirdiler. Jandarmaları tutukladılar. Elazığ ve Diyarbakır şehirlerineyürüdüler. Lakin Halk Fırkası’nın aşırı kanadındakiler, aksi görüşü savunuyorlardı.Bu ayaklanma bir karşı ihtilal teşebbüsü olabilir, Doğu illerinden Türkiye’nin başkayerlerine sıçrayarak, rejimi devirmeyi hedef tutan bir hareket halini alabilirdi.. ŞeyhSait’le adamları, dağlık Doğu bölgelerinde ellerinde yeşil sancak, göğüslerininüzerinde Kur’an-ı Kerim; bankaları, evleri, dükkanları basıp yakarak ‘Hak yolunda’ilerliyorlardı. Türklerden, Tanrı adına teslim olmalarını istiyorlardı. Vaizler onlaracennette ödüller vaat ediyordu. Yerden ve havadan; Halife’nin kendilerindenfedakarlık istediğini, halifelik olmadan Müslümanlığın da olamayacağını bildirenbeyannameler dağıtılıyordu. Şeriat geri getirilmeli; okullarda dinsizlik öğreten,kadınları yarı çıplak gezdiren hükümetin başı ezilmeliydi. Şeyh Sait, Kürt istiklaliyerine din davası ile ortaya çıktığı için komşu kabilelerden kendine fazla taraftartoplayamamıştı. Bunlar bir Nakşibendi dervişinin ruhani başkanlığını kabuleyanaşmıyorlardı.. Şeyh Sait, dava sırasında sakin davrandı.. Din elden gittiği içinisyana kalktığını söyledi. Öteki Müslümanlara kılıç kaldırmakla günaha girdiğinikabul etmedi, onlar nasıl olsa imansızdılar. Đsyanı başarabilmiş olsa, medreseleritekrar açarak, şeriatı geri getirecek, Mecelle’yi [Osmanlı hukuku] yenidenuygulayacak; yalancının dilini, hırsızın elini kesecekti. Şeyh Sait sehpaya çıkarken,mahkeme başkanına gülümseyerek: ‘senden hoşlandım, ama kıyamet günündehesaplaşacağız’ dedi.”(132)
Bernard Lewis:“Ayaklanmayı, ‘Allahsız Cumhuriyeti’ devirmeyi ve Halife’yi geri getirmeyi isteyenderviş ve şeyhler yönetmişti. Bunun üzerine Mustafa Kemal, tekkelerini kapatarak,birliklerini dağıtarak ve toplantılarını, ayinlerini ve özel kıyafetlerini yasaklayarak,dervişlere karşı harekete geçti.”(133)
Paul Gentizon:“Şeyh Said, din adına ‘Cumhuriyetin imansız öncülerine’ karşı koydu.. Dervişler,şeyhler, hatta bazı hocalar, büyücüler, sihirbazlar, istihareciler bir nevi mâlikanesaydıkları bölgelerinde, Cumhuriyetin yenileştirme gerçeğine karşı koymakta yarargörüyorlardı. Bu bakımdan eski sarıklılar, Ankara’dan gelen en ilmi gerçeği bileyanlışlık ve dinsizlikle lekelemek için ellerinden geleni yapıyorlardı.”(134)
Son Yorumlar